Zwembad Fietje/Moekesgat

Het natuurzwembad dat zuidelijk ligt van het huidige zwembad "Moekesgat" heeft een interessante geschiedenis. De plas ligt op een terrein dat oorspronkelijk eigendom was van de heren Stoker en Beckmann (hotel de Posthoorn). Het terrein was in de jaren 20 uitgegraven ten behoeve van de ophoging van van het spoorwegemplacement. Door de afgraving was het terrein eigenlijk waardeloos geworden maar Willem Moeke zag er wel wat in en kocht de hele plas met enige grond eromheen in 1924 voor 100 gulden. Moeke had zijn sporen verdiend als opzichter bij de aanleg van het spooremplacement. In de exploitatie van de plas water als zwembad zag hij wel wat zitten. Na de aankoop begon Moeke met het bouwen van een rij badhokjes.  

 
 

 

Veel hulp, ook bij de verdere uitbouw van het complex, had Moeke van zijn twee dochters. Ook bij het geven van zwemlessen en het houden van toezicht verleenden zij veel steun. In die tijd kreeg het bad de naam `Moeke's Gat'. De badhokjes en verdere opstallen bevonden zich langs een gedeelte van de zuidzijde van de plas.

 

 

Blik in westelijke richting

 

vergroten    
 

Moeke hield het zwembad aan zich tot 30 oktober 1935. Op die dag verkocht hij het gehele zwembadcomplex, waarbij inmiddels ook een woning was verrezen, aan de heer Geert Fietje, een ondernemende winkelier uit Emmer Compascuum, die op zijn eigen energieke wijze de zaak voortzette en uitbouwde. Ook diens kinderen, van wie met name zijn zoon Geert moet worden genoemd, hadden een belangrijk aandeel in de gang van zaken. De koopsom van het gehele bad, met woning, gebouwen etc. bedroeg toen f 4.000,--.

 
vergroten    

Uitbouw en verfraaiing gingen voort. Er kwamen roeiboten, kano's, allerlei speelobjecten in het ondiepe en het diepe gedeelte. Vele Ter Apelers zullen zich de waterfiets, het vlot en de 'poale' nog herinneren. Zwemles van Geert Junior was een weinig zachtzinnige zaak. Met harde hand werden de diverse oefeningen gegeven, nagenoeg steeds met goede resultaten. De drukte in de zomermaanden werd groter, omdat steeds meer mensen de zwemsport wilden beoefenen. In de jaren tijdens en na de Tweede Wereldoorlog moest Fietje dikwijls worden geassisteerd door badjuffrouwen. In het 'gebouw' werd snoepgoed, limonade en dergelijke verkocht en men kon er een badpak huren. Boven op het gebouw kon men zonnen. Een enkele waaghals heeft het gepresteerd om boven van het gebouw af in het aangrenzende ondiepe water (± 1 meter) te duiken. Het was inmiddels een fraai complex geworden. Ter weerszijden van het hoofdgebouw lange rijen kleedhokjes; aan de oostzijde voor dames, aan de westzijde voor heren.

 

vergroten    
   

Vanaf de Sellingerstraat liep een zandpad tot aan de Viaductstraat langs de zuidzijde van het zwembad. Vanuit het dorp kon men binnendoor over het spoorwegcomplex.

 

Blik in oostelijke richting met het paadje richting Sellingerstraat en half verscholen het stationsgebouw

vergroten    
 

 

 

Het bad diende niet alleen de zwemmer, ook de visvereniging was een gretig gebruiker van het water, maar dan in het bijzonder van het buitenwater. Langs de oevers waren, zeer rustiek ogende, vissteigers aangebracht. Menige visser heeft daar vele plezierige uurtjes doorgebracht.

 

 

De schutting aan de zuidzijde

vergroten    
  Na de Tweede Wereldoorlog werd het diepste gedeelte van het buitenbad nog benut voor deponering van gevonden Duits wapentuig (zgn. Panzerfausten en dergelijke), terwijl nadien Poolse militairen, die deel uitmaakten van het Canadese bevrijdingsleger er met behulp van handgranaten, die ze onder water lieten ontploffen, de visvangst beoefenden.
vergroten    
   
vergroten    
   
vergroten    
  Mevr Marianne Koster-van Diest stuurde bijgevoegde foto uit 1961 waarop zij met haar vriendin Yvonne op de duikplank zit. Zij herinnert zich een lied dat in het zwembad werd gezongen waarvan het 1e couplet luidde:

Aan de oever van het zwembad,
tussen nulbos en spoordijk
lag Geert Fietje lui te dromen
iets wat ik nu wel begrijp.

 

 

foto collectie Marianne Koster-van Diest

vergroten    
 

Voor de kleedhokjes liep een betonnen pad. Centraal gelegen voor het hoofdgebouw was het ondiepe bad, waarin palen met rekstok en ringen; langs de noordzijde van het ondiepe bad was een betonnen loopbrug. Voor de dames- en herenkleedhokjes waren grote zandspeelbakken. Aan de dameszijde stond in de zandbak een grote watertoren, waarin het water voor de douches werd opgepompt. Vlak daarbij een rolglijbaan met duiktoren. Een sensatie was het om staande van de rolglijbaan af te `glijden'.

 

Blik in oostelijke richting

vergroten    
  Foto genomen rond 1950 door meester Jan Wester. Waarschijnlijk tijdens een moment van het schoolzwemmen van de Schotslaanschool.

bovenste duikplank: vlnr Boelie Potze, Anneke Stoker, Job Hilbolling, Jopie Hille, Geert Timpener(?), Rika Boerema, Hans Baardman, Aaltje Kruit, Jannie Bos.

onderste duikplank: vlnr Grietje Dijkstra, Hielke de Roo, Rensje Mook, Hennie Wesseling, Tita Timmerman, Jan Stoker, Hendrik Bartels

achterste duikplank Henk Pomp

vergroten    
 

Nabij de andere zijde van het bad was een aantal duikplanken geplaatst, hoge en lage. Ook was daar de 'haven', waarin de roeiboten en kano's lagen die voor de verhuur waren bestemd. Aan de buitenzijde van het hoofdgebouw hing boven de toegangsdeur een bord, waarop stond geschreven:

 

 

Komt, snel nu de leden door 't water bewogen

0 twijfelt niet bang aan den veiligen kant

De kunde van 't zwemmen zal Uw waarde verhoogen

Diept kracht uit het water voor de strijd op het land.

 
vergroten    
  Fragment uit een film uit 1963 waarin enkele opnames uit het toenmalige zwembad. Onder andere is te zien hoe badmeester Heini ter Veen laat zien hoe men met  de fiets van de duikplank behoort te rijden. De film is destijds gemaakt door Albert Hummel en gedigitaliseerd en beschikbaar gesteld door Rene Stanneveld.

 

 

 

   

 

 

 

 

 

Blik in oostelijke richting

vergroten    
   

 

Zwemmen werd geleerd door badmeester Heini ter Veen met "de hengel". Aan een hengel was een tuigje bevestigd waarin het kind veilig kon zwemmen. De badmeester bleef op de steiger. Op deze wat wazige foto hangt Willem Goeman aan de hengel.

 

foto: collectie dhr Willem Goeman, Winschoten

vergroten    
   

 

Waterplezier met op de achtergrond de watertoren.

 

 

foto: collectie dhr Willem Goeman, Winschoten

vergroten    
   

 

 

 

Het water was uiteraard niet verwarmd !

 

 

foto: collectie dhr Willem Goeman, Winschoten

vergroten    
  ""Bedelbrief" aan de Ter Apeler bevolking om geld bijeen te krijgen voor het nieuwe zwembad.

 

klik hier voor de volledige tekst

     
  klik hier voor de volledige tekst
     
  klik hier voor de volledige tekst
     

Inmiddels waren in de zestiger jaren in Ter Apel plannen ontstaan om te komen tot de realisering van een modern  zwembad. Fietje Sr. had weinig animo om op zijn (inmiddels gevorderde) leeftijd nog grote en kostbare investeringen te doen in en om het zwembad. Onderhandelingen met de gemeente Vlagtwedde om tot overname te geraken, leidden niet direct tot resultaten. Wel werd door de gemeente een nieuw zwembad, genaamd "Moekesgat" gebouwd grenzend aan de noordzijde van de plas van Fietje. De opening van het nieuwe bad met bijgelegen camping had plaats in 1966. De toen zeer bekende televisie clown Pipo was ter opluistering aanwezig. 

 

klik hier voor het volledige krantenartikel uit 1968    
  klik hier voor de volledige tekst
     
   
vergroten    
     

Het nieuwe bad had 1.076.000,-- gekost. Een belangrijk deel van de kosten is gekomen uit bijdragen van de Ter Apeler bevolking; de acties daartoe werden verzorgd door de `Stichting Zwembad Ter Apel'. In het jaar 1972 verkreeg de gemeente Vlagtwedde het oude echte Moekesgat in eigendom. Fietje Sr. had graag andere ontwikkelingen gezien; evenwel de tijden veranderen. In eerdere tijden was Fietje de respect afdwingende particuliere ondernemer. Toen vrijwel nergens een gemeente iets deed op het gebied van recreatie zoals Fietje dat deed, begreep hij dat daar de uitdaging voor hem lag. Het `natuurwater' was daarbij zijn compagnon; zijn minachting voor chloorwater was dan ook begrijpelijk groot. Niettemin is ook de naam Fietje blijven voortleven. Was Fietje vroeger de plaats waar velen gingen zwemmen, thans is het de plaats waar in strenge winters velen gaan schaatsen. Het is daarom goed de namen `Moeke' en 'Fietje' nog eens naar voren te halen.